Bà Thu kể chuyện chiếc lược ngà (Kể lại chuyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng)

[adminbao]

- Bà ơi, đây là... ?
Bài làm

Đứa cháu nhỏ nhắn của tôi trong một lần về thăm quê với bố mẹ nó đó hỏi tôi nh- vậy.

- Đó là cái lược, cháu ạ, một cái lược ngà. Tôi âu yếm trả lời. Nó ngước mắt nhìn tôi :
- Sao nó cũ vậy bà ?

- Trông nó cũ nhưng nó là một kỉ vật vô giá, bởi nó là do cụ nội của cháu, là bố của bà, tặng cho
bà đấy.
Con bé nhìn tôi với vẻ tò mò nh- đang chờ đón một câu chuyện cổ tích vậy.

...Cũng đó mấy chục năm trôi qua rồi nhưng quá khứ vẫn in đậm trong lòng tôi nh- mới chỉ hôm qua mà thôi.

Hồi tôi chưa đầy một tuổi, ba tôi phải thoát li đi kháng chiến. Má tôi cũng đó mấy lần

đi thăm ba nhưng không mang tôi theo được. Vậy là ba chỉ thấy tôi qua tấm ảnh nhỏ và tôi cũng chỉ
thấy ba qua một tấm ảnh ba chụp với má. Ba trông thật đẹp và hiền. Năm tám tuổi, một hôm tôi đang
chơi ở chòi dưới bóng cây xoài trước nhà thì bỗng nghe có tiếng gọi. Tôi quay lại. Đó là một người
đàn ông với một vết thẹo dài trên má.
Đó thế, vết thẹo lại còn đỏ ửng lên, dần giật, trông thật đáng sợ. Người đàn ông cứ đưa

tay ra, chầm chậm bước về phía tôi, giọng lặp bặp run run :

- Ba đây con !

- Ba đây con !

Tôi ngỡ ngàng, tôi chẳng hiểu gì cả, tôi nhìn người đi cạnh người đàn ông ấy dò hỏi ?

... Đây là ba tôi sao. Không, không phải ! Ba tôi là người trong tấm ảnh kia cơ, ba tôi

đẹp và hiền chứ không nh- người đàn ông đáng sợ này. Ba tôi không có vết thẹo dài nh- vậy. Bỗng
chốc người đàn ông lạ mặt đó làm tôi liên tưởng đến những con ma, con quỷ ... tới tất cả những gì
đáng sợ nhất. Tôi phải tìm má, má sẽ cứu tôi và đuổi ông ta
đi. Vậy là tôi chạy vụt vào nhà, la to : “ Má ! Má !”. Còn ông ta đứng sững lại, mằt tối sầm, ông
ta không còn dám đưa tay về phía tôi nữa.
Má ra, tôi tưởng má sẽ đuổi ông ta đi, thế mà má còn chạy lại ôm chầm người đàn ông

đó, lại còn khóc, lại còn bảo tôi “gọi ba đi con”. Không, đó không phải là ba tôi, ba tôi không hề
nh- thế. Ông ta dám mạo nhận là ba tôi, tôi ghét ông ta. Tôi nhất quyết không và sẽ không bao giờ
gọi ông ta là ba. Tôi tự hứa với lòng mình nh- thế.

Người đàn ông ấy ở nhà tôi những ba ngày. Tôi càng tìm cách lẩn tránh thì ông ta lại càng vỗ về
tôi. Tôi ghét những hành động đó từ ông ta. Hẳn ông ta đang mong đợi tôi gọi ông ta là “ba” đây
mà. Không bao giờ, tôi chỉ gọi “ba” với ba của tôi thôi. Tới giờ, má bảo tôi gọi “ba” vào ăn cơm,
tôi không chịu.
- Thì má cứ kêu đi.

Má tôi nổi giận quơ đũa bếp định đánh, tôi phải gọi nhưng chỉ nói trổng :

- Vô ăn cơm !

Ông ta vẫn ngồi im, tôi lại nói vọng ra :

- Cơm chín rồi !

Thế mà ông ta cũng không quay lại. Đó thế thì thôi. Tôi bực bội.

- Con kêu rồi mà người ta không nghe.

Lúc ấy, ông ta quay lại nhìn tôi vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Ông ta cười thật hiền. Mặc kệ ông
ta, tôi vẫn thực hiện lời hứa của lòng mình.
Hôm sau, đang nấu cơm thì má tôi chạy đi mua thức ăn. Má dặn có gì cần thì gọi “ba” giúp cho.
Không, không bao giờ. Có chết tôi cũng không thèm nhờ ông ta. Thế mà lại có chuyện. Nồi cơm to quá,
tôi không thể bắc xuống chắt nước được. Làm sao bây giờ. Tôi chợt nghĩ tới người đàn ông đó. Nghĩ
rằng ông ta thật ra thì cũng tốt đấy chứ,
nhiều lúc ông ta thật hiền. Tôi nhìn ông ta, tôi cũng muốn nhờ ông ta. Nhưng tôi

không thể gọi ông ta là ba được. Ông ta là người tốt nhưng vẫn không phải là ba tôi. Tôi lại nói
trổng :
- Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái !

Bác Ba - người ta gọi người đi cùng ông ta nh- vậy - bảo tôi :

- Cháu phải gọi “Ba chắt nước giùm con”, phải nói nh- vậy. Nhưng tôi không quan tâm, lại kêu lên :
- Cơm sôi rồi, nhóo bây giờ

Ông ta cứ ngồi im. Bác Ba doạ tôi :

- Cơm mà nhóo, má cháu về thế nào cũng bị đòn, sao cháu không gọi ba cháu. Cháu nói một tiếng “ba”
không được sao ?
Đúng vậy, tôi không thể gọi người đàn ông ấy là “ba” được, bởi ông ấy không phải là ba tôi. Tiếng
“ba” ấy tôi chỉ giành cho ba tôi mà thôi. Cơm trong nồi cứ sôi lục bục. Làm thế nào bây giờ ? Cả
ông ta và bác Ba đều không muốn giúp tôi. ánh mắt tôi bắt gặp chiếc vá. Đúng rồi. Tôi nhón gót lấy
cái vá múc ra từng vá nước. Thật may quá.
Ông ta tưởng tôi phải chịu thua, tưởng tôi phải gọi ông ta là “ba” rồi sao, không bao

giờ đâu nhé.

Bữa cơm, ông ta gắp cái trứng cá to vàng để vào chén tôi. Bình thường tôi rất thích ăn trứng cá.
Tôi soi vào chén. Giá nh- đây là của ba gắp cho mình thì hay quá. Tôi thầm nghĩ vậy, nhưng tôi kịp
nhận ra ông ta không phải là ba tôi. Tôi hất vội cái trứng ra, cơm văng tung toé khắp mâm. Ông ta
vung tay đánh tôi và hét lên :
- Sao mày cứng đầu vậy hả ?

Tôi chợt nhận ra hành động vừa rồi của mình thật vô lễ, tôi thật là h- đốn. Nhưng cũng vì tôi không
muốn nhận ông ta là ba. Nếu tôi nhận cái trứng đó có khác gì tôi nhận ông ta là ba. Tôi không thể
ngồi với ông ta nữa. Nếu còn ngồi có khi tôi còn có những hành động vô lễ hơn cũng nên. Vả lại tôi
không muốn ngồi cạnh ông ta. Tôi gắp lại cái trứng cá vào chén, lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi mâm.
Xuống bến, tôi nhảy xuống xuồng, mở lòi tói cố làm cho dây lòi tói khua rổn rảng, khua thật to, rồi
lấy dầm bơi qua sông. Tôi sang nhà ngoại. Tôi sẽ kể cho ngoại nghe về người đàn ông đáng sợ ấy đáng
ghét nh- thế nào. Tôi cảm thấy ức. Ông ta có quyền gì mà đánh tôi cơ chứ. Nhưng tôi cố kìm nén để
sang ngoại mới khóc. Tôi không muốn khóc trước mặt ông
ta, nh- vậy là tôi trở nên yếu đuối trước ông ta, tôi không muốn điều đó. Má tôi có

sang dỗ tôi về, nhưng tôi không về. Tôi không thích ở bên cạnh ông ta thêm một chút nào nữa, tôi
ghét ông ta. Có lẽ thấy tôi về cũng sẽ làm cả nhà không vui nên má tôi cũng chẳng bắt. Đêm đó,
ngoại hỏi tôi :
- Ba con, sao con không nhận. Tôi giẫy lên :
- Không phải

- Sao con biết là không phải ? Ba con đi lâu, con quên rồi chứ gì !

Không, tôi chẳng bao giờ quên ba cả, tôi luôn luôn nhớ đến ba. Những ngày ba đi, lúc nào tôi cũng
lôi ảnh ba ra xem. Làm sao tôi quên cơ chứ.
- Ba không giống cái hình chụp với má. Tôi bào chữa.
- Sao không giống, đi lâu, ba con già hơn trước thôi. Không, không phải vì ba già mà tôi không
nhận ra ba...
- Cũng không phải già, mặt ba con không có cái thẹo nh- vậy. Tôi đành thú thật.
Ngoại cười lớn. Cái cười làm tôi ngơ ngác và tò mò. Ngoại kể lại tội ác của mấy thằng

Tây ở đồn. Hoá ra vết thẹo ấy là ba tôi đi đánh Tây, Tây bắn bị thương. Bọn Tây độc

ác. Tôi chợt thấy thương ba. Sáng hôm sau tôi bảo ngoại đưa tôi về.

Mọi người đến đông quá. Ba cũng đang phải tiếp khách. Má thì lo sửa soạn hành lí cho ba. Mọi người
ai cũng có việc của mình. Còn tôi, tôi cứ đứng lặng ở một góc. Tôi nhìn kĩ người đàn ông tôi đó
từng lạnh lùng, trốn tránh. Ngoài vết thẹo dài ra, tất thảy những điểm trên gương mặt ông đều
giống hình ba trong ảnh. Đó đúng là ba rồi. Vậy mà mình lại làm ba buồn. Suốt bao nhiêu năm tôi chờ
đợi ba, thế mà đến lúc ba đi tôi mới nhận ra ba ... Ba ơi ... Trời, ba vác ba lô lên vai rồi ... Ba
đó bắt tay mọi người rồi
... Ba nhìn tôi ... Ba ơi ... Từ trong sâu thẳm, tiếng ba cứ thúc dục tôi nhưng cứ đến miệng là
nghẹn đắng. Ba sắp đi rồi. Không biết ba có về không. Không, tôi phải giữ ba lại. Ba nhìn tôi bằng
đôi mắt buồn rầu, khe khẽ nói :
- Thôi ! Ba đi nghe con !

Vậy là ba tha thứ cho tôi. Ba vẫn nhận tôi là con. Ba thật hiền, tôi không thể mất ba thêm lần nữa
:
- Ba ... a ... a ... ba !

Tôi đó kêu thét lên sau bao nhiêu sự đè nén. Tôi lao đến ôm chặt lấy ba. Tôi khóc :

- Ba ! Không cho ba đi nữa ! Ba ở nhà với con !

Ba bế tôi lên. Vòng tay ba thật ấm. Tôi hôn khắp mặt ba, hôn cả vết thẹo nữa. Cái gì

của ba tôi cũng quí. Tôi hôn tất cả nh- muốn xin lỗi tất cả, nhất là vết thẹo.

- Ba đi rồi ba về với con.

- Không.

Tôi hét lên. Tôi sợ ba khó giữ được lời hứa của mình. Tôi quắp chặt lấy người ba. Má

tôi bảo :

- Thu ! Để ba con đi. Thống nhất rồi ba con về. Bà ngoại dỗ tôi :
- Cháu ngoại giỏi lắm mà ! Cháu để ba cháu đi rồi ba sẽ mua về cho cháu một cây lược.
Tôi biết là tôi không thể giữ ba lại được nữa, liền mếu máo :

- Ba về ! Ba mua cho con một cây lược nghe ba. Nói vậy chứ tôi chẳng cần một cây lược làm gì. Tôi
chỉ cần ba mà thôi. Thế rồi ba đi.
Bao nhiêu năm qua đi, một hôm, lúc ấy tôi khoảng mười tám, tôi nghe tin ba tôi tử trận. Tôi suy
sụp, tôi đó khóc rất nhiều. Nhưng tôi biết đó là điều khó có thể tránh khỏi. Tất cả là vì chiến
tranh, vì bọn giặc tàn bạo kia. Tôi nuôi chí căm thù và sau đó tôi đi làm giao liên.
Một lần chặn địch tôi đó gặp được bác Ba. Sau một vài lời làm quen, bác đó nhận ra tôi. Bác run run
đưa cho tôi cây lược ngà, bác đó thực hiện lời hứa với ba tôi. Lúc ấy tôi ngạc nhiên và xúc động
lắm. Tôi biết ba đó mất nhưng tôi không ngờ ba vẫn giữ lời hứa với tôi - một cây lược. Tôi đón nhận
cây lược ngà nh- đón nhận một kỉ vật. Đó là tấm lòng của ba tôi, là tình phụ tử thiêng liêng. Bác
Ba nói dối tôi rằng ba tôi còn sống. Tôi biết bác sợ tôi buồn nên nói vậy. Lòng tôi đau thắt khi
nhớ tới ba.
Nhưng cuộc gặp gỡ chỉ trong phút chốc rồi mỗi người lại đi mỗi ngả. Trước khi đi bác

Ba chợt chào.

- Thôi, ba đi nghe con.

Tôi giật mình, câu ấy hơn mười năm về trước tôi đó được nghe. Giờ nó sống lại trong tôi. Một cảm
giác ấm áp lạ thường.
Sau ngày đất nước thống nhất, tôi gặp lại bác Ba. Bác kể cho tôi về ba. Bác bảo ba từ khi làm được
cây lược cho tôi, lúc nào cũng lấy ra chải cho cây lược thêm bóng, và cho
đỡ nhớ tôi. Trước khi ra đi, ba không nói được gì. Nhưng ánh mắt của ba làm bác Ba

hiểu rằng cần phải mang cây lược cho tôi. Trước khi mất, ba vẫn nghĩ đến tôi. Mói mói, tôi không
bao giờ quên được ba.
... Bây giờ thì cháu đó hiểu vì sao đó là một kỉ vật vô giá chưa. Tôi cười, cúi xuống hỏi

đứa cháu nhỏ.

- Dạ, cháu hiểu rồi ạ.

- Giờ các cháu được sống trong hoà bình, phải biết chăm lo học hành để làm cho ba mẹ vui lòng, nghe
chưa.
- Dạ !

Tôi nhìn xa xăm lên bàn thờ, hình nh- ba đang nhìn tôi, cười món nguyện