Khái niệm chiết khấu thương mại


Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam, chuẩn mực số 14 “Doanh thu và thu nhập khác” (Ban hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính), thì: Chiết khấu thương mại là khoản chiết khấu mà doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.


Kế toán chiết khấu thương mại


Tài khoản sử dụng:

Để hạch toán khoản chiết khấu thương mại kế toán sử dụng tài khoản 521- Chiết khấu thương mại: Tài khoản 521 dùng để phản ánh khoản chiết khấu thương mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ, hoặc thanh toán cho người mua hàng do họ đã mua hàng, dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc các cam kết mua, bán hàng.


Kế toán khoản chiết khấu thương mại:

Chỉ hạch toán vào tài khoản này khoản chiết khấu thương mại người mua được hưởng đã thực hiện trong kỳ theo đúng chính sách chiết khấu thương mại của doanh nghiệp đã quy định.


Trường hợp người mua hàng nhiều lần mới đạt mức được hưởng chiết khấu thì khoản chiết khấu này được ghi giảm vào giá bán trên hóa đơn lần cuối cùng. Trên hoá đơn thể hiện rõ dòng ghi chiết khấu thương mại mà khách hàng được hưởng và tiền thuế GTGT tính trên tổng tiền thực thanh toán (sau khi đã trừ tiền chiết khấu).



(Đối với doanh nghiệp nộp VAT theo phương pháp khấu trừ)


Bên bán:

Với những hóa đơn trước đó khi bên mua mua chưa đủ số lượng để được hưởng chiết khấu thương mại thì lập hóa đơn và hạch toán bình thường như là không có chiết khấu thương mại.




Đến hóa đơn cuối cùng khi bên mua có số lượng tích lũy đủ để được hưởng chiết khấu thương mại thì tính chiết khấu cho khách.




Thí dụ: Chính sách của Công ty đưa ra là nếu mua đủ 1.000kg thì chiết khấu 5%. Giá bán 10.000đ/kg, thuế GTGT 10%.

Lần đầu khách mua 800kg. Lập hóa đơn và hạch toán bán 800kg bình thường (tạm bỏ qua hạch toán kho và giá vốn):

Nợ 131: 8.800.000

Có 511: 8.000.000

Có 3331: 800.000

Lần sau khách mua thêm 200kg. Lập hóa đơn và chiết khấu 5% x 1.000kg:

Nợ 131: 1.650.000

Nợ 521: 500.000 (5% x 1.000kg x 10.000đ)

Có 511: 2.000.000

Có 3331: 150.000



Bên mua:

Khi mua hàng người mua biết trước mình sẽ được hưởng chiết khấu thương mại nên khi hàng về nhập kho thì cần ghi theo giá đã chiết khấu. Tuy nhiên, những lần mua đầu mà số lượng chưa đủ để được chiết khấu thì người mua tính toán và ghi nhận khoản chiết khấu sẽ được hưởng để cấn trừ về sau:

Theo thì dụ trên, mua lần đầu 800kg:

Nợ 156: 800kg x (10.000đ x 95%) = 7.600.000 đ (đơn giá nhập là 9.500đ/kg)

Nợ 138: 800kg x 10.000đ x 5% = 400.000 đ

Nợ 133: 800.000 đ

Có 331: 8.800.000 đ

Lần sau mua 200kg nhận hóa đơn được chiết khấu 5% x 1.000kg:

Nợ 156: 200kg x (10.000đ x 95%) = 1.900.000 đ

Nợ 133: 150.000 đ

Có 331: 1.650.000 đ

Có 138 : 400.000 đ

Tại Điểm 5.5 Mục IV Phần B Thông tư số 32/2007/TT-BTC (9/4/2007) của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng qui định: “Hàng hóa, dịch vụ có giảm giá ghi trên hóa đơn thì trên hóa đơn phải ghi rõ: tỷ lệ % hoặc mức giảm giá, giá bán chưa có thuế giá trị gia tăng (giá bán đã giảm giá), thuế giá trị gia tăng, tổng giá thanh toán đã có thuế giá trị gia tăng.

Nếu việc giảm giá áp dụng căn cứ vào số lượng, doanh số hàng hóa, dịch vụ thực tế mua đạt mức nhất định thì số tiền giảm giá của hàng hóa đã bán được tính điều chỉnh trên hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ của lần mua cuối cùng hoặc kỳ tiếp theo. Trên hóa đơn phải ghi rõ số hóa đơn và số tiền được giảm giá, đối với trường hợp khách hàng không tiếp tục mua hàng hóa thì cơ sở kinh doanh lập phiếu chi tiền cho khách hàng theo đúng qui định”.

Trường hợp công ty chiết khấu, giảm giá cho nhà phân phối thì thực hiện ghi hóa đơn đối với khoản chiết khấu như sau:

- Chiết khấu thanh toán (do bên mua thanh toán tiền hàng trước thời hạn) không được ghi giảm giá trên hóa đơn bán hàng. Đây là một khoản chi phí tài chính công ty chấp nhận chi cho người mua. Người bán lập phiếu chi, người mua lập phiếu thu để trả và nhận khoản chiết khấu thanh toán. Các bên căn cứ chứng từ thu, chi tiền để hạch toán kế toán và xác định thuế thu nhập doanh nghiệp theo qui định.

- Đối với chiết khấu thương mại do nhà phân phối đạt tổng doanh số mua nhất định theo qui chế nội bộ của công ty (khoản tiền bên bán giảm cho bên mua do mua đạt doanh số nhất định theo qui chế nội bộ của bên bán) thì được ghi giảm giá trên hóa đơn bán hàng khi phát sinh khoản chiết khấu. Trường hợp giá trị hàng hóa trên hóa đơn bán hàng nhỏ hơn khoản chiết khấu thì được điều chỉnh giảm ở hóa đơn mua hàng lần tiếp sau.

- Các trường hơp chiết khấu nhưng không thể hiện trên hóa đơn bán hàng thì không được coi là chiết khấu thương mại; các bên lập chứng từ thu chi tiền để hạch toán kế toán và xác định thuế thu nhập doanh nghiệp theo qui định.

- Trường hợp công ty yêu cầu nhà phân phối bán lẻ đúng giá, đúng địa điểm thì áp dụng chứng từ, hóa đơn theo phương thức bán hàng qua hình thức đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng.